Suy niệm và sống Tin Mừng Thánh Matthêu 11:25-30
Trần Mỹ Duyệt
Khi ấy, Chúa Giêsu lên tiếng nói rằng: “Lạy Cha là Chúa trời đất, Con xưng tụng Cha, vì Cha đã giấu không cho những người hiền triết và khôn ngoan biết những điều ấy, mà lại mặc khải cho những kẻ bé mọn. Vâng, lạy Cha, vì ý Cha muốn như vậy. Mọi sự đã được Cha trao phó cho Ta. Và không ai biết Con, trừ ra Cha. Và không ai biết Cha, trừ ra Con, và kẻ Con muốn mặc khải cho. Tất cả hãy đến với Ta, hỡi những ai khó nhọc và gánh nặng, Ta sẽ nâng đỡ bổ sức cho các ngươi. Hãy mang lấy ách của Ta và hãy học cùng Ta, vì Ta diệu hiền và khiêm nhường trong lòng, và tâm hồn các ngươi sẽ gặp được bình an. Vì ách của Ta thì êm ái và gánh của Ta thì nhẹ nhàng”.
SUY NIỆM
Đọc và suy ngắm trích đoạn Tin Mừng hôm nay, đặc biệt, câu: “Lạy Cha là Chúa trời đất, Con xưng tụng Cha, vì Cha đã giấu không cho những người hiền triết và khôn ngoan biết những điều ấy, mà lại mặc khải cho những kẻ bé mọn. Vâng, lạy Cha, vì ý Cha muốn như vậy”, khiến chúng ta có cảm tưởng như Thiên Chúa phân biệt, đối xử bất công và không công bằng với những người “hiền triết và khôn ngoan”. Người hiền triết và người khôn ngoan có gì mà Ngài phải giấu diếm với họ những điều đáng lẽ phải cho mọi người đều biết. Sự khôn ngoan, thông thái của họ chẳng phải là do Thiên Chúa ban tặng sao? Nhưng suy nghĩ kỹ thì những điều mà Ngài muốn giấu họ, cũng là những gì mà họ chẳng bao giờ ưa thích và quan tâm tìm kiếm.
Khó nhọc và gánh nặng thì những người giầu có, lắm tiền nhiều của, những người quyền quý ít khi gặp phải, ít khi phải đối mặt, mà nếu những chuyện ấy có xảy trong cuộc sống của họ, thì với sự khôn ngoan, hiểu biết, với quyền bính, địa vị và sự giầu có của họ, những người này cũng thừa khả năng vượt qua hoặc tránh khỏi. Còn nếu bảo họ hãy mang lấy ách của Chúa và học với Chúa sự hiền lành, khiêm nhường thì càng không phù hợp với lý lẽ, trí óc của những con người vẫn tự cho mình là hiểu biết và khôn ngoan. Đặc biệt, những điều như “ách của Ta thì êm ái và gánh của Ta thì nhẹ nhàng”, càng khiến cho họ cười chê hoặc coi thường. Có bao giờ cái ách mà lại êm ái, và gánh mà lại nhẹ nhàng?
Nhưng những gì Chúa Giêsu đã nói và thánh ký đã ghi lại là những chân lý không chỉ phù hợp cho đời sống tâm linh, mà nó còn thích hợp ngay cả với cuộc sống của con người trong thế giới vật chất, khoa học và văn minh hiện tại. Để hiểu những điều này thì phải được Thiên Chúa khai mở trí lòng, và soi sáng tâm hồn chứ không phải chỉ dựa vào sự thông minh, khôn ngoan của trí tuệ và lý trí tự nhiên. Và đó cũng là lý do những ai tự cho mình là hiểu biết, khôn ngoan, tài trí vẫn không hiểu và không chấp nhận những chân lý Phúc Âm này. Ngược lại, chỉ có những tâm hồn mà Chúa Giêsu gọi là “bé mọn” mới đón nhận, và sống theo chân lý ấy.
Chúng ta có thể dùng hình ảnh sau đây để giải thích những gì mà Chúa Giêsu đã nói về cái ách và cái gánh của Ngài mà mỗi người chúng ta phải mang nó mỗi ngày. Hình ảnh một cỗ máy trong chiếc xe.
Xe nào cũng cần một đầu máy. Nó tuy cồng kềnh và nặng nề không thích hợp nếu đặt vào một chiếc xe vốn đã nặng nề. Nhưng nếu không có khối sắt nặng nề ấy, chiếc xe dù có đẹp, có tiện nghi, có đắt tiền thế nào đi nữa cũng vẫn chỉ là một đống sắt vụn mà chẳng hề nhúc nhích di chuyển! Tóm lại, cỗ máy làm cho chiếc xe nặng thêm, cồng kềnh thêm, nhưng nhờ nó mà chiếc xe di chuyển.
THỰC HÀNH
Ách và gánh của Chúa chất trên vai và trên cuộc đời của mỗi tín hữu là một mầu nhiệm. Nó là những gì mà trí khôn nhân loại không nhận ra, mà nếu có nhận ra cũng khó lòng chấp nhận. Nhưng khi những người đơn sơ, khiêm nhường đón nhận nó, Thiên Chúa mới mở ra sự khôn ngoan và thánh ý của Ngài để họ vui mừng mà bước tới trong hành trình cuộc sống. Giống như cỗ máy thần linh Thiên Chúa đặt vào chiếc xe cuộc đời của chúng ta. Nó sẽ khiến chiếc xe chạy nhanh trên con đường tiến về vĩnh hằng. Trong thực tế, nó sẽ đem lại sự bình an, tin tưởng, và nhẹ nhàng tâm hồn khi con người gặp phải những khó khăn, bệnh tật, nghèo đói, vất vả, đau khổ, thử thách, vì biết mình đang được đẩy đi bằng một lực phi thường của tình yêu Thiên Chúa.
Lạy Chúa Giêsu, xin cho con biết mở rộng lòng mình, hướng cặp mắt tâm hồn nhìn về tình yêu Chúa trong từng biến cố của cuộc đời con. Bởi vì đây là những gì mà Chúa Cha muốn giấu những kẻ hiền triết và khôn ngoan. Vâng, xin Chúa cho con vào số những kẻ bé mọn được Chúa nhắc tới trước mặt Chúa Cha. Xin mặc khải cho con biết sống và làm đẹp theo Thánh Ý của Ngài, để con tìm được sự bằng an trong tâm hồn khi hiểu rằng chỉ có ách của Chúa mới làm êm ái lòng con, và chỉ có gánh của Chúa mới làm hồn con thấy nhẹ nhàng.
Tâm lý nhàm chán cho chúng ta lý do để “xét lại”. Theo tâm lý này, người ta có trăm ngàn lý do để đến với nhau, và cũng có trăm ngàn lý do để xa nhau. Một khi tình yêu đã ra nhạt nhẽo, hững hờ, người ta sẽ cảm thấy hối tiếc, thấy phàn nàn, và muốn “thay đổi”. Và hậu quả là đem đến những cám dỗ về ngoại tình, nhất là những lúc “cơm không lành, canh không ngọt”. Như Nguyễn Ánh 9, Hồ Dzếnh cũng có một cái nhìn bi quan về một tình yêu chung thủy, hay đúng hơn một sự mơ mộng về cái thuở còn yêu nhau, theo đuổi và tán tỉnh nhau:
“Nhất quỷ nhì ma, thứ ba học trò”. Câu nói này hầu như ai cũng đã nghe và đã biết về ý nghĩa của nó. Tuổi trẻ mà không chút phá phách, nghịch ngợm không phải là tuổi trẻ. Nhưng lưu manh, côn đồ, du đãng, và bắt nạt lẫn nhau thì đó là những hành động không thể chấp nhận. Hậu quả của nó còn để lại một hiện tượng xã hội tồi tệ sau này, đó là: “Cá lớn nuốt cá bé!”
Một trong những cái làm căng thẳng nhất đối với một đứa trẻ là sức ép từ bạn bè “peer pressure”. Ai cũng có kinh nghiệm này khi còn là một trẻ em cắp sách đến trường, đặc biệt ở tuổi vị thành niên, và cả sau này khi đã bước chân vào cuộc sống với những giao tiếp xã hội.
Thánh Giuse, Cha Nuôi Đức Kitô. Ngài đã sinh sống và nuôi vợ con với đôi tay và sức lao động của chính mình bằng nghề thợ mộc. Chúa Giêsu lớn lên cũng theo nghề của dưỡng phụ ngài, và đã trở thành một anh thợ mộc: “Đây không phải là ông thợ mộc sao? Không phải là con bà Maria và anh em với Giacôbê, Giuse, Giuđa và Simon sao? Chị em của ông không ở đây với chúng ta sao? Và họ xúc phạm đến Ngài” (Marcô 6:3).
Dù chỉ là một người thợ mộc bình dân, âm thầm, và nghèo nàn, nhưng theo huyết thống, Thánh Giuse thuộc hoàng tộc David. Ở vào thời ngài, dòng dõi David tuy không còn lừng lẫy như xưa, Thánh Giuse vẫn cho thấy ngài là người có tâm hồn cao thượng và thánh thiện. Thánh Kinh kể lại sau khi kết hôn với Maria, do nhận ra Maria có thai, nhưng vì “là người công chính và không muốn công khai tố cáo người bạn mình” (Matthêu 1:19), nên Thánh Giuse đã định tâm lìa bỏ Maria một cách kín đáo. Hành động của ngài đã khiến Thiên Đàng phải can thiệp. Thiên thần Chúa đã được sai đến và cho ngài hay con trẻ đó là Con Thiên Chúa, và Con Thiên Chúa đây được hoài thai bởi quyền năng Chúa Thánh Thần.
“Người Do-thái liền xầm xì phản đối, bởi vì Đức Giê-su đã nói: “Tôi là bánh từ trời xuống.” Họ nói: “Ông này chẳng phải là ông Giê-su, con ông Giu-se đó sao? Cha mẹ ông ta, chúng ta đều biết cả, sao bây giờ ông ta lại nói: “Tôi từ trời xuống?” Đức Giê-su bảo họ: “Các ông đừng có xầm xì với nhau! Chẳng ai đến với tôi được, nếu Chúa Cha là Đấng đã sai tôi, không lôi kéo người ấy, và tôi, tôi sẽ cho người ấy sống lại trong ngày sau hết. Xưa có lời chép trong sách các ngôn sứ: Hết mọi người sẽ được Thiên Chúa dạy dỗ. Vậy phàm ai nghe và đón nhận giáo huấn của Chúa Cha, thì sẽ đến với tôi. Không phải là đã có ai thấy Chúa Cha đâu, nhưng chỉ có Đấng từ nơi Thiên Chúa mà đến, chính Đấng ấy đã thấy Chúa Cha. Thật, tôi bảo thật các ông, ai tin thì được sự sống đời đời. Tôi là bánh trường sinh. Tổ tiên các ông đã ăn man-na trong sa mạc, nhưng đã chết. Còn bánh này là bánh từ trời xuống, để ai ăn thì khỏi phải chết. Tôi là bánh hằng sống từ trời xuống. Ai ăn bánh này, sẽ được sống muôn đời. Và bánh tôi sẽ ban tặng, chính là thịt tôi đây, để cho thế gian được sống.”
“Đừng sợ! Ta là Đầu và là Cuối. Ta là Đấng Hằng Sống, Ta đã chết, và nay Ta sống đến muôn thuở muôn đời” (Khải Huyền 1:17-18). *
Chúng ta vừa nghe những lời an ủi này trong Bài Đọc Thứ Hai trích từ sách Khải Huyền. Những lời mời gọi chúng ta hướng tầm nhìn vào Chúa Kitô, để cảm nghiệm sự hiện diện bảo đảm của Ngài. Đối với mỗi người, trong bất cứ điều kiện nào, dù cho là phức tạp và bi đát nhất, Đấng Phục Sinh đều lập lại: “Đừng sợ, Ta đã chết trên Thập Giá nhưng nay Ta sống đến muôn đời”, “Ta là đấng trước hết và sau hết, và là đấng hằng sống.”
Theo trình thuật của thánh sử Luca (Lc 24,13-35), hôm đó trên đường từ Giêrusalem về Emmaus có ba người lữ hành. Họ đi bên nhau, chia sẻ những suy tư của mình về một biến cố, theo họ, rất quan trọng và có ảnh hưởng đến không chỉ riêng họ mà còn cả toàn dân Israel nữa. Ba người gồm một người được ghi rõ tên, một người không ghi rõ tên, và một người sau cuối ngày danh tính mới được biết đến. Đây cũng là người, là nhân vật chính trong câu chuyện mà cả ba đã trao đổi suốt dọc đường.
Anh chị em thân mến,
Đây là thời khắc mà tôi đã từng mong đợi. Tôi đã đứng trước Khăn Liệm Thánh trong nhiều trường hợp khác nhau, nhưng lúc này, qua cuộc Hành Hương này và giây phút này tôi đang cảm nghiệm về nó bằng một cường độ đặc biệt: Có lẽ vì trong những năm vừa qua đã cho tôi cảm nhận nhiều hơn đối với thông điệp của Hình Ảnh phi thường này. Và trên tất cả, tôi có thể nói bởi vì giờ này, tôi ở đây như Đấng Kế Vị của Phêrô, và tôi mang trong tim tôi toàn thể Giáo Hội, đúng ra, toàn thể nhân loại.
Các nhà chú giải Thánh Kinh đã đếm được 365 lần câu “đừng sợ” (don’t be afraid) trong Kinh Thánh. Nếu một năm 365 ngày chia đều cho 365 lần nhắc nhở “đừng sợ”, thì ít nhất mỗi ngày một lần, Thánh Kinh nhắc bảo con người rằng “đừng sợ!” Vậy, con người sợ cái gì? Và tại sao Thiên Chúa lại phải trấn an con người như vậy? [1]
Thế gian này là một “vũng lệ sầu” như lời trong kinh Lạy Nữ Vương, vì thế cuộc lữ hành đi về vĩnh hằng của con người chính là một hành trình gặp phải rất nhiều sự sợ hãi. Trước hết, con người phải đối diện với những sợ hãi do ma quỷ là loài thần thiêng, nhưng luôn luôn ghen tỵ và tìm mọi cách để làm hại con người.
Tuần Thánh (Holy Week), tiếng Latin là Hebdomas Sancta hay Hebdomas Maior. Tuần lễ trọng đại này đối với người Kitô Giáo là tuần trước Phục Sinh. Theo Tây Phương, nó bắt đầu bằng tuần lễ sau cùng của Mùa Chay, bao gồm Chúa Nhật Lễ Lá, Thứ Tư, Thứ Năm, Thứ Sáu và Thứ Bẩy tuần Thánh.
Thế là Giêsu người thành Nagiarét đã “mồ yên mả đẹp”.
Vâng! Hỡi Giêsu. Xin hãy yên nghỉ và quên đi những vất vả sau ba năm truyền giảng Tin Mừng. Quên đi những roi đòn làm tan nát tấm thân. Quên đi mão gai. Quên đi những tiếng la ó đòi kết án. Quên đi bản án bất công. Quên đi thánh giá nặng trên vai. Quên đi những tiếng búa chát chúa làm xuyên thấu tay chân bằng những chiếc đinh dài và nhọn nhưng rất vô tình. Quên đi cơn hấp hối kinh hoàng tưởng chừng “Cha nỡ bỏ con.” (Mt 27:46) Quên đi đồi Golgotha loang máu. Và Giêsu ơi! Xin hãy ngủ yên.
Có khi nào chúng ta đã tự đặt mình vào số những người vây quanh Chúa Giêsu mỗi khi Ngài rao giảng không? Và thái độ của chúng ta lúc đó như thế nào: Hăm hở nghe lời Ngài, suy tôn và thần tượng Ngài về những lời giảng dạy khôn ngoan; hoặc ngược lại, cảm thấy chói tai, mỉa mai Ngài rồi bỏ đi?